Levendig Berkelstedentoernooi in Zutphen

Op zaterdag 11 oktober komen schakers uit de langgerekte Berkelregio van Billerbeck tot Zutphen samen voor het jaarlijks Berkelstedentoernooi. Vorig jaar was het in Stadtlohn in een school en ik herinner me vooral het gezellige terrasje in het centrum na afloop! Ook nu is het in een school, namelijk in de vlakbij onze club locatie gelegen Vrijeschool Zutphen. Voor mij geen onbekende plek, gezien het feit dat ik er al meer dan 35 jaar werk en ook Klaas Hagendijk heeft er een arbeidsverleden als ICT tovenaar. En wat te denken van Nathan van Dam die hier zijn vwo-diploma ruim een jaar geleden heeft behaald en die er nu soms ook schaakles geeft aan gretige leerlingen.

Om 10 uur precies komt onze geliefde burgemeester Wimar Jaeger aan om het toernooi te openen na een poëtische apotheose van de Zutphense schaakdichter Pieter Bas Kempe:

Das Schachspiel

Das kleine Haus mit dem Schachspiel am See.
Vom Dach steigt Holzrauch.
Fehlte das Schachspiel,
Wie trostlos dann wären
Haus, Holzrauch und See

(Bearbeitet nach dem Deutschen Original von / bewerkt naar het Duitse origineel van
Bertolt Brecht (1898-1956) door P.B.Kempe)

Het schaakspel

Het kleine huis met het schaakspel aan ‘t meer.
Omhoog stijgt houtrook.
Ontbrak het schaakspel,
Hoe troosteloos waren dan
Huis, houtrook en meer.

Vervolgens vertelt Wimar in fraai Duits en zonder spiekblaadje vloeiend over zijn passie voor het schaakspel en zijn schaakverzameling thuis die op last van zijn vrouw beslist niet verveelvuldigd mag worden. Ook geeft hij in zijn inleiding terecht verbaal en non-verbaal aandacht aan de vele jeugdspelers die bij deze 41e editie van het toernooi aanwezig zijn. Zo komt Zutphen voor het eerst met een 3e team, geheel bestaand uit jonge talenten.

Nadat hij de openingszet heeft verricht blijft hij de hele eerste ronde als geïnteresseerd toeschouwer rondlopen en ik vraag me af hoe lang het nog zal duren voor Wimar lid zal worden… Hopelijk kan de gemeentelijke agenda wat worden aangepast tot dit mooie doel:) Na deze ronde neemt hij afscheid van het toernooi, want een overleg met de politie roept, in verband met de bokbierdag morgen. Natuurlijk heeft hij in zijn speech niet nagelaten de Duitse bezoekers te wijzen op de optie om een nachtje in Zutphen te blijven om het evenement bij te wonen.

De catering wordt vandaag verzorgd door een mavo-examenklas van de school onder regie van Inge als beheerder van de kantine en Tiemen Klopstra als mentor. De in mooi zwart en wit uitgedoste leerlingen en mentor presenteren vele soorten taart en ook wordt er in het verzorgingslokaal hard gewerkt aan het warme middageten…tot de stroom uitvalt en het hele proces stokt. Gelukkig is conciërge Veron paraat en na enig technisch geworstel doet alles het weer. Dat betekent wel dat de warme maaltijd gaat plaatsvinden na de 4e in plaats van de 3e ronde. Het eten wordt daardoor om twee uur zo gretig aangevallen door de uitgehongerde schakers dat er helaas wat te weinig vegetarische en carnivore worstjes blijken te zijn. En de groene boontjes leiden tot menig discussie: door het mankement zijn ze weinig doorkookt, wat modern is en geheel naar mijn smaak en ook die van Roel en diverse anderen. Maar mensen die nog zweren bij grootmoeders pot uit de jaren ‘50 – toen alles zo lang werd gekookt dat kauwen onnodig was- klagen over de arbeid die nu geleverd moet worden met hun slap gevormde kaken.

We hebben ook mooie intermezzo’s in de pauzes: Roel van Duijn zet zich dan achter de fraaie vleugel en speelt werken van Chopin en andere componisten met grote souplesse: ik wist niet dat hij het in zich had, zou Toonder beschrijven…

Over het schaken zelf: we treden na enig beraadslagen vooraf aan met een 1e en 2e op sterkte en dus met het 3e team vol jeugdspelers. Ons eerste vliegt door de eerste 4 ronden heen zonder puntverlies en met een indrukwekkend aantal bordpunten. Het 3e team verslaat verrassend ons 2e en zal later knap boven hen eindigen in de middenmoot. Ik speel in ronde 3 tegen een clubgenote uit dat 3e team genaamd Leonie, die nog nooit het Lettisch gambiet heeft meegemaakt en die na 1 e4 e5; 2 Pf3 f5 komt met een nieuwtje in de vorm van 3 Ld3… Het gevolg wordt een grote chaos, want ik win weliswaar dat stuk, maar mijn koning komt lelijk op de tocht. Uiteindelijk lukt het me het punt binnen te halen, maar het talent van haar is onmiskenbaar.

Ook is er een klein drama te zien aan het bord van de immer vrolijke man die bekwamer op onze centen kan passen dan op zijn eigen stukken: penningmeester, Peter Betten. Hij zit in een eindspel tegen een Duitse opponente en het geklik op de klok gaat zo frequent dat ik er mij samen met vele andere op sensatie beluste toeschouwers heen spoed, want het lijkt of beiden nog maar een enkele seconde over hebben. Peter staat een volle toren voor en moet slecht een enkel pionnetje tegenhouden. Echter: eerst geeft hij in de bizarre hyperblitz in plaats van mat te zetten een toren weg tot afgrijzen van vooral hemzelf en de vele toegestroomde fans. Ineens gaat hij stoppen met elke seconde 5 zetten te doen en kijken we eens naar zijn klok: nog meer dan 3 minuten over! Vervolgens volgt een paar goed doordachte zetten en tenslotte komt hij met een torenruiltje…Precies op het verkeerde moment, want hij heeft de oppositie daarna niet en verliest zelfs nog…Gelukkig kan hij er om lachen, net als de toeschouwers en zijn tegenstandster die verbaasd kijkt alsof ze een groot geschenk heeft ontvangen. En dat klopt.

Na de pauze mogen we met het 1e team tegen het ijzersterke Winterswijk 1 en 2. Net als vorig jaar heeft deze sportieve club besloten om de teams zo in te delen dat ze ongeveer even sterk zijn. Want anders zou hun 1e weleens al te gemakkelijk de beker kunnen pakken gezien hun hoge ratings. Langs diverse afgronden bereiken we tegen beide teams een 3-3 score en op de eerder vergaarde karrenvracht aan bordpunten winnen we zowaar het toernooi. We hebben ook een sportheld in de vorm van Joris die alle potjes vandaag heeft gewonnen! Hij mag dan ook de imposante beker in ontvangst nemen, de wat kleinere versies gaan mee naar de plaats die nog steeds het superscherpe record voor de laagste temperatuur ooit in Nederland in handen heeft ( op 27 januari 1942: -27,4 graden). Toen bestond de schaakvereniging aldaar zelfs nog niet, want komend jaar wordt het 80-jarig bestaan gevierd en zal Winterswijk daarom de 42e editie organiseren!

Eindstand

Eric Kloppers