33e Berkelsteden toernooi: 19 september 2015 te Lochem
Afgelopen zaterdag is al weer de 33e editie van het Berkelstedentoernooi gehouden in Lochem, de stad waar het 33 jaar geleden allemaal begon. Traditiegetrouw maakt men in Lochem er een memorabele happening van en ik durf te beweren dat dankzij Lochem het toernooi nog altijd springlevend is, hoewel het aantal deelnemende Berkelsteden in de loop van de afgelopen drie decennia toch behoorlijk is teruggelopen.
De Berkel ontspringt in Billerbeck en loopt via de steden/dorpen Coesfeld, Gesher, Stadtlohn, Ahous en Vreden Nederland binnen en stroomt dan nog langs de steden/dorpen Winterswijk, Rekken, Eibergen, Neede, Borculo, Lochem en Almen om vervolgens uit te monden in de IJssel in Zutphen. De laatste jaren doen eigenlijk nog maar drie Duitse en drie Nederlandse steden mee: Coesfeld, Gesher, Stadtlohn, Winterswijk, Lochem en Zutphen zijn eigenlijk altijd wel vertegenwoordigd. Het zou leuk zijn als alle ooit deelnemende dorpen/steden weer eens een keer bijeen geroepen kon worden om dit unieke internationale schaakevenement gezamenlijk te beleven.
De Lochemse Schaakvereniging heeft naar mijn beleving kosten noch moeite gespaard om het toernooi in alle opzichten te laten slagen. Zeer goed georganiseerd en de traditionele middagmaaltijd bleek dit keer een zeer gevarieerd Indisch buffet: uitstekend verzorgd en bijzonder goed binnen te houden. Complimenten aan de kok en aan de Lochemse vereniging! Iedere deelnemer ontving een prachtig ontworpen kaart voorzien van een afdruk van een kunstwerk van de hand van Hans Erkamp en een leuk schaakprobleem, waaraan een individuele prijs gekoppeld was voor degene die een soortgelijke Zwickmühle op het bord wist te toveren. Of deze prijs is uitgereikt…?
Zutphen was vertegenwoordigd met 1 team. Een redelijk sterk team: Gert-Jan Ludden, Kees Henstra, Gerrit Ruegebrink, Olav Wilgenhof, Jos Landsheer, Paul Ham en, last but not least, Jarmo van de Seijp.
Gerrit ging op de fiets. Helaas moest hij zijn vakantie naar Zuid Afrika annuleren, maar daardoor kon hij dus alsnog meedoen. Gert-Jan ging ook op eigen gelegenheid. Paul, Kees, Jos, Jarmo en ik hadden afgesproken om 9 uur op station Zutphen. Jarmo kwam niet opdagen; 9.15 uur vertrokken we zonder Jarmo. We hadden geen telefoonnummer van Jarmo, dus konden we hem niet bereiken: jammer, maar helaas.
Het toernooi werd gehouden in het Stadshuus in het prachtige centrum van Lochem. Een uitstekende locatie. Puntje van kritiek: na koffie en wat officiële plichtplegingen in zeer gebrekkig Duits, zeg maar gerust steenkolen Duits; ik vraag mij af of de gemiddelde Duitser chocola kon maken van het armoedige gebrabbel laat staan dat de gemiddelde Nederlander er iets van begreep, kon het toernooi beginnen. Mij werd ooit door een Duitser van Poolse afkomst te kennen gegeven dat ik mij beter niet aan de Duitse taal kon wagen. Hij zei letterlijk: “du redest Deutsch wie ein besoffene Hesse”. Het gevoel van vernedering dat ik toen ervoer kwam in de vorm van een behoorlijke plaatsvervangende schaamte opnieuw bij mij naar boven. Nederlanders die Duitsers proberen toe te spreken in de Duitse taal, die zij niet machtig zijn, doen er beter aan de Duitse taal volledig te negeren en in plaats daarvan gewoon de toespraak in fatsoenlijk en goed te begrijpen Nederlands te houden. De gemiddelde Duitser verstaat echt wel wat er dan bedoeld wordt en mocht het toch problemen opleveren bij een enkel individu van Duitse afkomst, is er meestal echt een welwillende Duitser of goed Duits sprekende Nederlander in de buurt die het voor zijn land-/buurland-genoten kan vertalen.
Na iedere ronde ging ik buiten een sigaret roken, zo ook na de derde ronde. Ik liep zo een beetje te slenteren over het marktplein bij het Stadhuis en wie loop ik daar tegen het lijf? Precies: Jarmo, de pechvogel! Zaterdagochtend wilde hij met de fiets richting Zutphen vertrekken (vanuit Leesten) om zich tijdig bij Paul de chauffeur te melden. Helaas werd zijn fiets die nacht voor zijn eigen deur gestolen. Hij vertrok daarom met het openbaar vervoer en zag, bij het station aangekomen, tot zijn ontzetting nog juist de nieuwe dikke witte bak van Paul voor zijn neus wegrijden. Dit zorgde voor nog aanvullende problemen, maar Jarmo liet zich niet van zijn doel afhouden. De aanvullende problemen hielden in dat hij bij god niet wist waar het toernooi in Lochem werd gehouden en hij bovendien, nieuw lid van Zutphen als hij is, geen enkel telefoonnummer van de deelnemende Berkelstedentoernooigangers uit Zutphen opgeslagen had. Hij had wel het nummer van Klaas Hagendijk, maar die wilde hij zo vroeg nog niet storen. Op goed geluk is hij vertrokken per trein naar Lochem. In Lochem is hij bij Bousema geweest en bij een adres ergens in een woonwijk. Waarschijnlijk een adres van een van de bestuursleden van de vereniging. Toen, niet meer vertrouwend op een geslaagde afloop, dacht hij een vriend te gaan bezoeken in het centrum van Lochem en liep hij bij toeval mij dus tegen het lijf. Vanaf de vierde ronde kon hij gelukkig alsnog meedoen en, zoals gebleken is, zeker niet onverdienstelijk. Voor iemand die nog maar een paar maanden schaakt haalde hij aan het vijfde bod een monsterscore van 3½ uit 4! Na afloop sprak Gert-Jan lovende woorden over het talent dat Jarmo bezit. Bedankt voor je vasthoudende karakter! Je laat vooralsnog een uitstekende indruk achter. Spijtig dat dit op deze manier is gelopen. Inmiddels hebben we telefoonnummers uitgewisseld, zodat dit soort geintjes in de toekomst meteen getackeld kunnen worden.
Zutphen deed het trouwens sowieso erg goed zaterdag. Zelfs Paul, die een aantal ronden aan het zesde bord tot op het laatst nog in een felle strijd verwikkeld was haalde een meer dan redelijke score van 2½ uit 4. Gert-Jan aan het eerste bord: 6 uit 7; Kees aan het tweede bord: 6 uit 7, Gerrit aan het derde bord: 4 uit 7, Olav (met een behoorlijke kater nadat ik de avond ervoor om half vier ‘s nachts ‘De Deur’ ben uitgerold, gezegend met niet weg te denken ‘kopfschmerzen’ waarover Gert-Jan, militair als hij is (geweest), droogjes opmerkte: “Dat schaak je er wel uit.”) aan het vierde bord: 6 uit 7 en Jos aan het vijfde/zesde bord: 5 uit 6. Helaas verloren wij van het eerste team van Winterswijk, waardoor wij uiteindelijk met de meeste bordpunten van die dag toch op de tweede plaats eindigden. In een grijs verleden zouden wij met deze score overigens wel winnaar geworden zijn, omdat destijds in een incidenteel geval niet de matchpunten, maar de bordpunten doorslaggevend waren, maar dit geheel terzijde.
Na de prijsuitreiking was Gerrit nergens meer te bekennen. Waarschijnlijk direct op de fiets gestapt om de thuisreis te aanvaarden en kon hij dus helaas niet meer op de groepsfoto van ons team. Op de achtergrond, links naast Gert-Jan, staat nog iemand (volgens mij de voorzitter van Lochem, maar ik weet zijn naam helaas niet). Wel jammer eigenlijk dat Gerrit ontbreekt. Volgende keer beter.
Volgend jaar zal de Duitse stad en vereniging Coesfeld de organisatie van de 34e editie van het Berkelstedentoernooi op zich nemen. Daarna zijn wij denk ik aan de beurt.
Olav Wilgenhof
